Historyczne podłoże ukrzyżowania

HISTORYCZNE PODŁOŻE UKRZYŻOWANIA

Tłumacznie z The Historical background of crucifixion (pdf)

Gunnar Samuelsson

Department of Religious Studies and Theology
Box 200, SE-405 30 Göteborg, Sweden

Streszczenie

Powszechnym założeniem dotyczącym ukrzyżowań jest to, że były one generalnie przeprowadzane w przybliżeniu w ten sam sposób, co ukrzyżowanie Jezusa, tj. że skazańca przywiązywano do jakiejś pionowej konstrukcji w celu wykonania na nim egzekucji. W poszukiwaniu wiedzy historycznej na temat tej kary często odwołuje się do starożytnych tekstów greckich zawierających czasownik anastauroun (anastauroun) lub anaskolopizein (anaskolopizein). Niniejszy artykuł sugeruje, że wnioski wyciągnięte z tych tekstów mogą być niezadowalające. Sugestia ta opiera się na fakcie, że większość tekstów nie określa, do jakiego rodzaju zawieszenia się odnoszą. Aby stworzyć solidną podstawę tekstową do badania ukrzyżowania, musimy wziąć pod uwagę szerszą terminologię i znaleźć więcej wewnątrz- i pozatekstowych wskazówek dotyczących natury kary. Rezultatem tego krytycznego poglądu jest to, że znacznie zmniejsza on liczbę odpowiednich tekstów i bierze pod uwagę pewne nowe teksty.

Wprowadzenie

Co wiemy o ukrzyżowaniu w starożytnej literaturze śródziemnomorskiej? Tematem niniejszego artykułu są pewne problemy związane z badaniem ukrzyżowania w starożytnej literaturze greckiej. Często, gdy uczeni piszą o ukrzyżowaniu Jezusa, a czasem o teologii krzyża, zazwyczaj poświęcają jedną lub kilka stron tekstom przedchrześcijańskim, które zawierają odniesienia do ukrzyżowań. Zakładano, że metoda egzekucji ściśle przypomina ukrzyżowanie Jezusa, znane nam z Ewangelii, a w tych ostatnich dniach również z kina. Oznacza to, że skazany był przybijany (lub przywiązywany) do jakiejś pionowej konstrukcji w celu wykonania egzekucji. Zgodnie z definicją H.-W. Kuhna.

Ukrzyżowanie w prawdziwym tego słowa znaczeniu oznacza egzekucję poprzez powieszenie na słupie (prawdopodobnie z poprzeczką) lub czymś podobnym, dla czego niezbędna jest ciągła agonia śmierci, w przeciwieństwie do przebicia na pal lub powieszenia przez uduszenie; ukrzyżowany człowiek umiera bolesną śmiercią w wyniku uduszenia.1

Innym powszechnym założeniem jest to, że Persowie wymyślili tę karę lub przynajmniej, że jest ona z nimi ściśle związana.2 Podstawowymi źródłami wiedzy o egzekucji przez ukrzyżowanie w epoce przedchrześcijańskiej są teksty ze świata grecko-rzymskiego, takie jak greccy autorzy Herodot, Tukidydes, Ktezjasz, Ksenofont, Polibiusz oraz łacińscy autorzy Cyceron i Tacyt. Autorzy ci są często cytowani w specjalistycznych artykułach, takich jak Crucifixion in the Ancient World i Folly of the Message of the Cross Martina Hengela; HeinzWolfgang Kuhn „Die Kreuzstrafe während der frühen Kaiserzeit. Ihre Wirklichkeit und Wertung in der Umwelt des Urchristentums” w ANRW i Gerald O’Collins „Crucifixion” w ABD.3 Jednak na jakiej podstawie ustalamy, że starożytny tekst odnosi się do egzekucji przez ukrzyżowanie? Greckie teksty, do których odwołują się badania, takie jak te wymienione, zazwyczaj zawierają czasownik anastauroun (anastauroàn) lub anaskolopizein (anaskolopizein). Zwykła forma poprzedniego czasownika, stauroun (stauroun), jest tą używaną w Nowym Testamencie. Jednak pytanie podniesione w niniejszym artykule brzmi, czy ta metoda jest wystarczająca. Moja sugerowana odpowiedź na to pytanie jest negatywna. Jednym z powodów tej hipotezy jest to, że kilka tekstów, na które zwrócono uwagę, zawiera oczywiste odniesienia do nabijania na pal lub różnych zawieszeń post mortem. Głównym powodem jest jednak to, że w wielu przypadkach nie można określić rodzaju zawieszenia, do którego teksty odnoszą się. Zilustruję to kilkoma tekstami greckiego historyka Herodota z Halikarnasu.

Ukrzyżowanie w tekstach Herodota

Herodot używa w swoich tekstach zarówno anastauroàn, jak i anaskolopizein. Z reguły używa anastauroàn do opisu zawieszenia zmarłego i anaskolopizein do opisu zawieszenia żywego.4 Przykładem tego jest zawieszenie zwłok tyrana Samii Polikratesa w 3.125.2.

Zabiwszy [Polikratesa] w sposób, o którym nie wypadało mówić, Oroetes zawiesił (anestaurose) [go].5

Ta sama tendencja występuje w Hdt. 3.125.2; 6.30.1; 7.194.1; (9.78.3); zawieszone obiekty to zwłoki. Tak więc teksty, w których Herodot używa anastauroàn, mają mniejsze znaczenie, jeśli szukamy tekstów, które odnoszą się do egzekucji przez ukrzyżowanie. Z drugiej strony, jeśli szukamy zawieszeń w ogóle, są one nadal istotne. Czasownik anaskolopizein odnosi się do egzekucji przez zawieszenie niemal konsekwentnie. Przykładem użycia czasownika przez Herodota jest 3.132.2.

Gdy egipscy lekarze, którzy wcześniej leczyli króla, mieli zostać zawieszeni (anaskolopieistai) za to, że nie byli tak kompetentni jak grecki lekarz, [Democedes] uratował ich, wstawiając się u króla.6

Ta sama tendencja występuje w Hdt. 1.128.2; 3.132.2; 3.159.1; 4.43.2, 6; 4.202.1; czasownik jest używany w odniesieniu do egzekucji przez zawieszenie. Wyjątkiem od tej reguły może być jednak proponowane wbicie Mardoniosa na pal, opisane w Hdt. 9.78.3 i następnej sekcji.

„Kiedy Leonidas zginął pod Termopilami, Mardoniusz i Kserkses odcięli mu głowę i wbili ją na pal (anestaurosan). Odpłać mu w ten sam sposób, a otrzymasz pochwały przede wszystkim od wszystkich Spartan, a potem od wszystkich innych Greków. Jeśli zawiesisz (anaskolopisas) Mardoniusza, pomścisz się za swojego wuja Leonidasa”. Tak mówi [Lampon] powiedział z zamiarem zadowolenia [Pauzaniasza]. Ale [Pauzaniasz] odpowiedział tak: „Och, [mój] przyjacielu Eginetan, podziwiam twoją życzliwość i przezorność, ale nie trafiłeś w sedno dobrego osądu. [Najpierw] wyniosłeś mnie, moją ojczyznę i moje czyny do niebios, a potem strąciłeś mnie w [zwykłą] nicość, kiedy radzisz mi znęcać się nad zmarłym i mówisz, że jeśli to zrobię, będę lepiej wspominany”.7

Wygląda na to, że Herodot używa anaskolopizein, gdy odnosi się do zawieszenia zmarłego lub przynajmniej do zalecenia zawieszenia w tym tekście. Tak więc, chociaż nie wydaje się możliwe utrzymanie solidnego rozróżnienia między anastauroàn i anaskolopizein, można śmiało powiedzieć, że czasownik anastauroàn ma węższe pole semantyczne niż anaskolopizein; w tekstach Herodota odnosi się on tylko do zawieszenia zwłok, a nie do egzekucji przez zawieszenie (patrz rys. 1). Jeśli to założenie jest poprawne, niektóre odniesienia literackie do egzekucji przez ukrzyżowanie są problematyczne.8 Jeszcze większym problemem jest niepewność co do tego, do jakiego rodzaju zawieszenia odnoszą się teksty. Większość tekstów Herodota odnosi się do serii niezdefiniowanych zawieszeń, używając zarówno anastauroàn, jak i anaskolopizein. 9 Wspomniane zawieszenia to prawdopodobnie ukrzyżowanie lub nabicie na pal, ale nie można ustalić, które. Tak więc, aby ustalić, czy tekst odnosi się do ukrzyżowania, potrzebujemy czegoś więcej niż czasownika. Potrzebujemy wskazówki wykraczającej poza podstawową terminologię. Taka wskazówka występuje w kilku tekstach w korpusie Herodoteum. Pierwszy tekst dotyczy losu perskiego generała Sandocesa.

[Sandoces], jeden z królewskich sędziów, został jakiś czas temu pojmany i ukrzyżowany (anestaurose) przez króla Dareiosa, zgodnie z następującym oskarżeniem: Sandoces wydał niesprawiedliwy wyrok za łapówkę. Kiedy został powieszony [na krzyżu (?)], Dareios po rozważeniu stwierdził, że dobre uczynki uczynione przez niego królewskiemu domowi przewyższały liczbę przestępstw. Dareios to dostrzegł i zrozumiał, że działał z większym pośpiechem niż mądrością, i uwolnił [Sandocesa]. W ten sposób [Sandoces] uniknął zniszczenia z rąk króla Dareiosa i nadal żył.10

Opierając się na założeniu, że niemal niemożliwe jest przeżycie nabicia na pal, karą w tym tekście wydaje się być ukrzyżowanie, do którego odnosi się czasownik anastauroàn. 11 Czasownik anakremannunai jest również wart uwagi w tekście, ponieważ pojawia się w kolejnym ważnym tekście. Następny tekst traktuje o losie perskiego Artaÿktesa. Wydaje się, że Herodot odnosi się do tego wydarzenia w trzech oddzielnych tekstach: 7.33.1; 9.120.4; 9.122.1. Pierwszy tekst przewiduje wydarzenie, które nastąpi w miejscu toczącej się historii.

Niedługo potem Ateńczycy, gdy ich generałem był syn Ariphrona, Ksanthippus, wzięli Artaÿktesa, Persa i gubernatora Sestu, i przybili go (diepassaleusan) żywcem do deski (sanida). [Artaÿktes] zwykł przyprowadzać kobiety do świątyni Protesilaosa w Elaeus i tam dokonywać bezbożnych czynów.12

Samo wydarzenie ma miejsce w końcowych rozdziałach ostatniej księgi Herodota.

Zabrali [Artaÿktesa] na przylądek, gdzie Kserkses przerzucił most nad cieśniną, albo, według innych, na wzgórze nad miastem Madytos, i powiesili go przybitego do desek (pros sanidas prospassaleusantes anekremasan). I ukamienowali jego syna na oczach Artaktesa.13

Egzekucja Artaÿktesa jest wspomniana ponownie w 9.122.1, tym razem z czasownikiem anakremannunai:

Ten Artaÿktes, który został powieszony…14.

Te ostatnie teksty opisują jedno z dwóch wydarzeń, które z pewnym stopniem pewności można zakwalifikować jako jakiś rodzaj ukrzyżowania, i zawierają pewne niespodzianki: autor nie używa ani oczekiwanych czasowników, anastauroun lub anaskolopizein, ani rzeczowników, stauros lub skolops. Zamiast tego akt ukrzyżowania jest opisany czasownikami prospassaleuein i diapassaleuein (i odwołuje się do niego anakremannunai), a narzędziem ukrzyżowania jest sanis.15 Fakt, że 7.33.1 dodaje „zoonta”, co wyklucza możliwość, że tekst odnosi się do podniesienia zwłok, a czasowniki prospassaleuein i diapassaleuein występują w obu tekstach, są wskazówkami na poziomie etymologicznym, że metoda egzekucji rzeczywiście była rodzajem ukrzyżowania.16

Opis aktu egzekucji w tych tekstach, tj. przybicie ofiary do narzędzia egzekucyjnego, najbardziej przypomina ukrzyżowanie w tekstach Herodota. Inną intrygującą cechą jest fakt, że stracona osoba była Persem, a kat Grekiem. Wydaje się zatem, że Grecy przeprowadzili jedno z pierwszych widocznych ukrzyżowań w przedchrześcijańskiej literaturze greckiej, a ukrzyżowana osoba była Persem, a nie odwrotnie, jak można by się spodziewać po przeczytaniu powszechnej literatury na ten temat.

Tak więc jedynymi tekstami, o których z pewnym stopniem pewności można powiedzieć, że zawierają zapisy ukrzyżowań, są teksty opisujące los Artaÿktesa i przerwaną egzekucję Sandocesa. Jedyną egzekucją przez ukrzyżowanie jest egzekucja Artaÿktesa. Inny tekst dotyczy przerwanej egzekucji. W tym tekście Herodot używa czasownika anastauroàn. Jest to jedyny przypadek, w którym istnieje oczywisty związek między jednym z głównych czasowników, anastauroàn lub anaskolopizein, a ukrzyżowaniem w corpus Herodoteum.

W odniesieniu do ukrzyżowania w tekstach Herodota można wyciągnąć następujące wnioski. Po pierwsze, Artaÿctes był jedyną ofiarą pozornej egzekucji przez ukrzyżowanie w tekstach Herodota. Oprócz tego wydarzenia istnieje doniesienie o przerwanej egzekucji Sandocesa. Prawdopodobnie został ukrzyżowany, ale egzekucja została przerwana przed śmiercią ofiary. Zatem z definicji nie była to egzekucja przez ukrzyżowanie. Po drugie, jedyną ofiarą egzekucji przez ukrzyżowanie był Pers, a został on stracony przez Ateńczyków. Próba ukrzyżowania Sandocesa została przeprowadzona przez króla perskiego. Po trzecie, Artaÿctes został przybity żywcem do deski; Sandoces został przywiązany żywcem do jakiegoś niezdefiniowanego narzędzia egzekucyjnego.

Nie można jednak wyciągnąć wniosku, że pozostałe teksty zawierające anastauroun i anaskolopizein w ogóle nie odnoszą się do ukrzyżowań. Odrzucone teksty mogą odnosić się do ukrzyżowań, ale nie można ustalić, w jakim stopniu są to faktycznie istotne odniesienia, ze względu na brak dodatkowych wewnętrznych lub zewnętrznych wskazówek tekstowych dotyczących charakteru kary. Krytyczny pogląd na teksty, który przedstawiono w niniejszym artykule, ma na celu wyodrębnienie solidnej podstawy tekstowej dla badania ukrzyżowania w starożytnej literaturze greckiej. Jedynym wnioskiem, jaki można wyciągnąć z pozostałych tekstów, jest to, że odnoszą się one do pewnego rodzaju zawieszenia, jakiego rodzaju zawieszenie, tj. nabicie na pal, ukrzyżowanie lub inne zawieszenia, jest jednak owiane cieniem.

„Krytyczny pogląd” zastosowany do innych tekstów przed-helleńskich

Jeśli ten krytyczny pogląd na materiał źródłowy zostanie zastosowany do korpusu przedchrześcijańskiej literatury greckiej dostępnej na płycie CD-ROM TLG-E, liczba odpowiednich tekstów maleje. Teksty z okresu archaicznego wydają się nie zawierać odniesień do ukrzyżowań. Teksty historyków z okresu klasycznego, oprócz Herodota, wykazują tę samą tendencję co teksty Herodota. Niektóre z tekstów wymienionych w literaturze referencyjnej opisują kary, które wydają się być różnymi formami nabijania na pal.

Na przykład Tukidydes ma jeden interesujący tekst, w którym opisuje los libijskiego króla Inarosa. Sam tekst nie ujawnia, jaki rodzaj kary opisuje.

Inaros, libijski król, który spowodował wszystko, co dotyczyło egipskiego [buntu], został pojmany przez zdradę i zawieszony/upalowany.17

Metoda egzekucji jest nieznana z powodu niepewności co do użycia czasownika przez Tukidydesa. To jedyny raz, kiedy Tukidydes używa czasownika anastauroun; nigdy nie używa anaskolopizein. Jednak gdzie indziej Tukidydes używa czasowników związanych z anastauroun w związku z budową palisad, gdzie często używano spiczastych pali, co może skłaniać się ku interpretacji anastauroun w kierunku nabicia na pal.18 Kiedy Tukidydes opisuje syrakuzańską obronę portu podczas ataku Ateńczyków, wspomina o niebezpiecznych spiczastych palach w wodzie poza starą stocznią.19 Ta linia obrony uniemożliwiła Ateńczykom staranowanie statków syrakuzańskich. Każdy, kto nieostrożnie zbliżył się do palisady, był w bezpośrednim niebezpieczeństwie „nabicia” swojego statku (staurosan). Te obserwacje stanowią jedynie dowody pośrednie i nie zamykają sprawy dotyczącej użycia przez Tukidydesa słowa anastauroun, ale wskazują, że „nabicie na pal” jest bardziej prawdopodobną interpretacją tego czasownika niż „ukrzyżowanie”.20

Ktezjasz, grecki wędrowny pisarz historyczny, ma sześć interesujących tekstów. Niestety, jego teksty zaginęły i są znane jedynie jako fragmenty, zachowane w pracach innych autorów. Interesujące dla tego badania teksty Ktezjasza znajdują się w pismach Diodora Sycylijskiego, Plutarcha i Focjusza.21 Wszystkie cztery teksty Focjusza używają czasownika anastaurizein, który rozwinął się później, co może wskazywać na ich późną datę.22 Teksty są podobne do wcześniej wspomnianych tekstów i nie ujawniają natury kar na poziomie terminologicznym. Jednak jeden z tekstów, który opisuje to samo wydarzenie, do którego odniósł się Tukidydes powyżej, wskazuje, że stosowana kara to nabicie na pal.

[Amestris] nabił [Inarusa] na trzy pale.23

W tym tekście Ktezjasz używa czasownika anastauroun w związku z nabiciem na pal; trudno sobie wyobrazić, że Inarusa ukrzyżowano na trzech narzędziach ukrzyżowania jednocześnie. Tak więc, jeśli teksty Ktezjasza, zachowane u Focjusza, skłaniają się w jakimś kierunku, to powinno to być w kierunku nabicia na pal. Tak jest również w przypadku zachowanego u Plutarcha tekstu Ktezjasza, który opisuje karę podobną do tej opisanej w tekście powyżej.24 Inny tekst Ktezjaszai wykazuje tę samą tendencję. Tekst opisuje los perskiego eunucha.

Został on obdarty ze skóry i powieszony przez Parysatis.25

Sam tekst nie wskazuje, do jakiego rodzaju zawieszenia się odnosi, ale według paralelnego tekstu Ktezjasza, zachowanego u Plutarcha, eunuch został nabity na trzy skośne pale (soma plagion dia trion stauron anapexai)26. Spośród tekstów z Ktezjasza, zachowanych u Diodora Sycylijskiego, pierwszy dotyczy nieokreślonego zawieszenia27. Drugi tekst opisuje groźbę kary.

Groził, że przybije ją do krzyża (stauro proselosein) po tym, jak ją pokonał.28

Użycie czasownika proseloun, który znajdował się semantycznie blisko prospassaleuein, wskazuje na poziomie etymologicznym, że karą sugerowaną w groźbie było ukrzyżowanie.29 Nie można ustalić, czy rzeczownik stauros w tym tekście odnosi się do krzyża czy po prostu do słupa, ponieważ Diodor używa tego słowa na oba sposoby (np. odnosi się do słupa w 17.71.6. i prawdopodobnie do krzyża w 25.5.2). Jednak stauros w związku z proseloun wskazuje na ukrzyżowanie. Tak więc teksty z Ktezjasza zachowane u Focjusza i Plutarcha dotyczą kar związanych z Persami. Zarówno wskazówki wewnątrztekstowe, jak i pozatekstowe sugerują, że Ktezjasz odnosi się do nabicia na pal w tych tekstach, gdy używa czasownika anastauroun. 30 Tylko jeden z tekstów ktezjańskich, zachowany u Diodora Sycylijskiego, może odnosić się do groźby ukrzyżowania.

Ksenofont używa również czasownika anastauroun, gdy odnosi się do nabicia na pal. Tekst opisuje następstwa śmierci Cyrusa II.

Zgodnie z wydającym się perskim zwyczajem traktowania zabitych buntowników, głowa i prawa ręka Cyrusa zostały odcięte i zaniesione do króla Artakserksesa II. Mowa Ksenofonta odnosi się do tego zbezczeszczenia zwłok Cyrusa.

Który, nawet w przypadku swojego rodzonego brata, gdy już nie żył, odciął mu głowę i rękę i nabił je na pal.31

Oczywiste jest, że nabicie na pal nastąpiło pośmiertnie. Najbardziej logicznym wnioskiem jest to, że głowa i ręka Cyrusa zostały nabite na pal. Tendencja tekstów do dostarczania słabych informacji o naturze zawieszeń jest taka sama, gdy patrzymy na teksty filozoficzne i poetyckie z okresu klasycznego. Chcę to zilustrować kilkoma przykładami znanych autorów.

Platon używa czasownika anastauroun w dialogu Gorgiasza i rzadkiego czasownika anasxinduleuein w swoim znanym tekście o losie „sprawiedliwego człowieka” w swoim Państwie. 32 W obu tekstach brakuje informacji o tym, jaki rodzaj zawieszenia opisują, chociaż to drugie jest bliższe nabiciu na pal niż ukrzyżowaniu na poziomie etymologicznym. 33 Eurypides ma grupę odniesień do różnych zawieszeń, najprawdopodobniej różnych form nabicia na pal, o których należy krótko wspomnieć. Pierwsze z nich pochodzi ze sztuki Bacchae, gdzie pod koniec pieśni „drugi posłaniec” śpiewa o losie Penteusza, który ukrył się na drzewie, aby potajemnie być świadkiem orgii Bachanalii. Został przez nie odkryty i wzięty za dzikie zwierzę, a w szale bachicznym rozszarpany na kawałki przez własną matkę i dwie siostry. Matka wzięła jego głowę i umieściła ją na szczycie tyrsosu [pexas’ ep’ akron turson] i zabrała.34 Następny tekst pochodzi ze sztuki Elektra, gdzie Orastes oświadcza:

Przyprowadzam ci zmarłego, którego ty, jeśli zechcesz, wystawisz na żer dzikim zwierzętom, przymocujesz (pexas’) [ciało i] wciśniesz na pal, albo na łup dla ptaków, dzieci powietrza.35

Słowa Eurypidesa wskazują na nabicie na pal poprzez prośbę o umieszczenie ciała na, prawdopodobnie zaostrzonym, palu i dociśnięcie go. W tekście ze sztuki Ifigenia wśród Taurów, król Taurów Toas namawia swój lud do pojmania Hellenów:

abyśmy mogli zrzucić [ich] ze skały lub przymocować (pexomen) ich ciała do pala.36

Wydaje się, że ten tekst odnosi się do nabicia na pal, a nie do ukrzyżowania.37 Opieram swój wniosek na fakcie, że Eurypides nigdy nie użył słowa skolops do określenia narzędzia egzekucji podczas ukrzyżowania.38 Poprzedni tekst jest tego przykładem. Fakt, że używa tej samej terminologii (tj. pegnunai i skolops) w obu tekstach, wskazuje, że oba teksty podają przykłady nabicia na pal. Plutarch, który rozpoczyna fragmentem:

Czy występek wystarczy, by spowodować nieszczęście

w swoich Moraliach od cytatu Eurypidesa, używa tej samej terminologii w interesującej paraleli. W swoim wykładzie Plutarch pytał:

Ale czy przybijesz go do krzyża, czy wbijesz na pal?39

Kiedy Plutarch używa czasownika kateloun w związku ze stauros, wydaje się, że odnosi się do ukrzyżowania i poprzez użycie pegnunai w związku ze skolops wydaje się odnosić do nabicia na pal. Wskazuje to, że Plutarch, który prawdopodobnie znał terminologię Eurypidesa, rozumiał pegnunai i skolops jako odniesienie do nabicia na pal, a nie do ukrzyżowania. Może to również wskazywać na charakter kary w tekście. Ten krótki przegląd Eurypidesa sugeruje, że nie odnosi się on w swoich tekstach do żadnych ukrzyżowań.40

Ta sama tendencja występuje w późniejszych tekstach greckich. Powszechnie znana jest idea, że ​​Polibiusz w swoich Historiach odnosi się do domniemanych ukrzyżowań.41 Jednak wszystkie teksty Polibiusza odnoszą się do nieokreślonych zawieszeń.42 Jeden z tekstów nieznacznie różni się od pozostałych na poziomie terminologicznym. Następny tekst dotyczy zawieszeń Spendiusza w towarzystwie dziesięciu jego najemnych przywódców i Hannibala II.43

Potem zabrali jeńców wokół Spendiusa na mury i powiesili ich w widocznym miejscu. A ci wokół Matosa, zauważywszy, że Hannibal zachowuje się niedbale i zbyt pewnie, zaatakowali palisadę [Hannibala] i zabili wielu Kartagińczyków, i wygnali wszystkich z obozu. Wszystkie bagaże dostały się pod ich panowanie, a generała Hannibala pojmali żywcem. Natychmiast zaprowadzili go do krzyża Spendiusa i zemścili się okrutnie. Zdjęli [ciało Spendiusa], a następnie położyli [Hannibala] wciąż żywego [na krzyżu Spendiusa] i wymordował trzydziestu Kartagińczyków najwyższej rangi wokół ciała Spendiusa. Tak więc Fortuna celowo dała obu stronom na zmianę okazję do prześcignięcia drugiej strony we wzajemnej zemście.44

Zarówno zawieszenia, jak i narzędzia zawieszenia w tekście nie są zdefiniowane. To jedyny raz, kiedy Polibiusz używa zwykłego czasownika stauroun i rzeczownika stauros. Pytanie brzmi, czy to wystarczy, aby ustalić, czy tekst odnosi się do ukrzyżowania. Nie jest pewne, do czego odnosi się za pomocą stauros. Używa pokrewnego czasownika apostauroun, gdy odnosi się do palisad, tj. umocnień wykonanych ze stojących, a czasami spiczastych pali. Czy może to być niejasna wskazówka, która wskazuje na odejście od ukrzyżowania i na nabijanie na pal?45 Inną cechą wartą odnotowania jest użycie w odniesieniu do ukrzyżowania dziwnego czasownika anatitenai („nałożyć”). Nie znalazłem żadnego tekstu, w którym użyto by tego czasownika w odniesieniu do ukrzyżowania. Wskazówki te nie pokazują, że opisane kary są przykładami nabijania na pal; co najwyżej wskazują, że można interpretować ten tekst jako odniesienie do nabijania na pal.46

Tak więc wynik badania ukrzyżowania u Polibiusza jest skąpy. Nie można z żadnym stopniem pewności uznać, że jakikolwiek tekst zawiera odniesienie do ukrzyżowania. Wszystkie teksty odnoszą się do nieokreślonych zawieszeń. Jeden tekst zawiera pewne niejasne wskazówki, które mogą wskazywać na nabicie na pal zamiast ukrzyżowania.47 Ponownie, nie można wyciągnąć wniosku, że inne teksty zawierające anastauroun i anaskolopizein w ogóle nie odnoszą się do ukrzyżowań. Odrzucone teksty mogą odnosić się do ukrzyżowań, ale nie można ustalić, w jakim stopniu są to faktycznie istotne odniesienia ze względu na brak dodatkowych wewnętrznych lub zewnętrznych dowodów tekstowych. Tak więc nie wiadomo, do jakiego rodzaju zawieszenia odnoszą się te teksty, tj. nabicia na pal, ukrzyżowania lub czegoś podobnego.

„Krytyczny pogląd” zastosowany do literatury referencyjnej

Jak dotąd, wszystko w porządku. Ostatnie strony tego artykułu zostaną poświęcone pewnym problemom dotyczącym „krytycznego czytania”. Po pierwsze, ta metoda z pewnością pomoże uporządkować teksty, które opisują kary w wąskiej definicji wspomnianej na początku artykułu, ale którym brakuje wewnętrznej wskazówki tekstowej lub pozatekstowej zilustrowanych w tym artykule. Po drugie, jeśli uznamy to krytyczne podejście do tekstów źródłowych za prawdopodobne, a może nawet preferowane, i zastosujemy je do powiązanej z tym literatury, dychotomia metodologiczna będzie jasna. Zilustruję to, odwołując się do kilku znanych tytułów z takiej literatury używanej w badaniu Nowego Testamentu.

Grecko-angielski leksykon Nowego Testamentu

Na przykład Greek-English Lexicon of the New Testament and other Early Christian Literature BDAG (Grecko-angielski leksykon Nowego Testamentu i innej wczesnochrześcijańskiej literatury) zawiera akapit na temat „anastauroo”.48 Leksykon mówi, że czasownik zawsze oznacza po prostu ukrzyżować, tj. nie ukrzyżować ponownie, jak czasownik ten jest rozumiany głównie w Heb. 6.6. Aby pokazać, że tak jest, leksykon odnosi się do serii tekstów. Prawdą jest, że teksty te nie wskazują żadnego znaczenia w kierunku „ukrzyżować ponownie”, ale czy teksty te w ogóle odnoszą się do ukrzyżowań? Wymieniono następujące teksty:

• Plato, Gorgias, 473c
• Hellen. Oxy. 15.5
• Polybius, 1.11.4-7; 1.24.3-7
• Diodorus Siculus 2.1.8-10; 2.44.1-3; 13.111.3-6; 14.53.1-5
• Plutarch, Fabius Maximus, 6.1-6; Cleomenes, 39.1-4.
• Chariton, De Chaerea et Callirhoe, 4.2.4-9
• Aesop, Fab. 152 P. [264 H.] (I have not found this text on either the PHI 6
or the The Duke Databank of Documentary Papyri)
• POxy 842
• Josephus, Ant. 2.70-73; 11.244-47; Bell. 2.305-308; 5.446-5;Vita 419-21

W tych odniesieniach jest kilka problemów. Z wyjątkiem tekstów, których nie znalazłem (Aesopos, Fab. 152 P.; 264 H) lub jednego tekstu, który pojawia się dwukrotnie (Hellen. Oxy. 15.5 i POxy 842 są identyczne), po krytycznej lekturze pozostały tylko trzy teksty; Chariton, De Chaerea et Callirhoe, 4.2.4-9; Josephus, Bell. 2.305-308 i Vita, 419-21.49 Tekst Charitona wspomina, że ​​każdy ze skazanych musiał nieść swój własny krzyż (kai ekastos auton ton stauron efere), co jest niejasnym wskazaniem na charakter kary. Oprócz odniesień w Ewangeliach, Plutarch i Artemidor wspominają o tym zwyczaju w związku z domniemanymi ukrzyżowaniami.50 Tekst z Wojny żydowskiej Józefa Flawiusza wspomina, że ​​ofiarę chłostano, a następnie przybijano do krzyża lub słupa (ous mastixin proaikisamenos anestaurosen […] andras ippikou tagmatos mastigosai te pro tou bematos kai stauro proselolsai).51 Zarówno chłosta, jak i przybicie gwoździami (proseloun) wskazują na ukrzyżowanie. Tekst z Żywota Józefa Flawiusza wspomina, że ​​jeden z zawieszonych przeżył próbę egzekucji. Jak wspomniano powyżej, prawdopodobieństwo przeżycia nabicia na pal powinno być zerowe.

W ten sposób, stosując „krytyczny pogląd” do akapitu na temat „anastauroo” w BDAG, trzynaście z szesnastu tekstów zostaje wykluczonych (Aesopos, Fab. 152 P.; 264 H. i POxy 842 nie są uwzględnione).

Anchor Bible Dictionary

Następny przykład z literatury przedmiotu pochodzi z artykułu „Crucifixion” w The Anchor Bible Dictionary (ABD) autorstwa Geralda G. O’Collinsa. Jeśli propozycja przedstawiona w niniejszym artykule jest prawidłowa, pojawią się pewne sprzeczności co do metody zastosowanej w tym artykule. Jak wspomniałem wcześniej, stwierdzenie, że „Persowie praktykowali ukrzyżowanie jako formę egzekucji” może być problematyczne z odniesieniami do Herodota 1.128.2; 3.125.3; 3.132.2; 3.159.1.52 Nie można ustalić, do jakiego rodzaju zawieszenia odnosi się Herodot w 1.128.2; 3.132.2; 3.159.1; teksty te równie dobrze mogłyby odnosić się do nabicia na pal. Jeśli teksty odnoszą się do nabicia na pal, nie pasują do definicji ukrzyżowania O’Collinsa.

Akt przybijania lub przywiązywania żywej ofiary, a czasem osoby zmarłej, do krzyża lub pala (stauros lub skolops) albo do drzewa (xylon).53

Jeden z tekstów, 3.125.3, odnosi się do zawieszenia zwłok (w ramach definicji O’Collinsa). Istnieją jednak, jak wspomniano wcześniej, teksty w pismach Herodota, które mogłyby być przydatne w badaniu egzekucji przez ukrzyżowanie: Hdt. 7.194.1-3; 7.33.1; 9.120.4 i 9.122.1. Teksty te, o których O’Collins wspomina później w swoim artykule, zawierają bardziej prawdopodobne opisy egzekucji przez ukrzyżowanie, propozycję opartą na metodzie opisanej w niniejszym artykule.

O’Collins wspomina o innych starożytnych źródłach, które mówią o ukrzyżowaniu wśród wielu grup ludzi. Słusznie zauważa, że ​​źródła „nie są koniecznie wiarygodne”, jeśli chodzi o ich wartość jako źródeł historycznych.54 Ale jeśli zastosujemy „krytyczny pogląd” przedstawiony w tym artykule, metoda często stosowana do znajdowania źródeł również niekoniecznie jest wiarygodna. Kilka tekstów, które mają łączyć stosowanie ukrzyżowania z wieloma ludźmi, nie określa, jaki rodzaj zawieszenia opisują.55 Niektóre teksty odnoszą się do nabijania na pal.56 Tak więc również w przypadku artykułu „Ukrzyżowanie” w ABD liczba odpowiednich tekstów znacznie się zmniejsza.

Podsumowanie i wnioski

To krytyczne podejście, zastosowane do poszukiwania tekstów zawierających opisy ukrzyżowania w przedchrześcijańskiej literaturze greckiej, w połączeniu z wąską definicją ukrzyżowania, o której mowa na początku niniejszego artykułu, prowadzi do skąpego rezultatu. Wiele tekstów wcześniej wspomnianych w różnych badaniach nad ukrzyżowaniem jest wykluczonych. Być może metoda oferowana w niniejszym artykule jest ostatecznie zbyt minimalistyczna. Jednym z problemów jest to, że krytyczne podejście takie jak to, prowadzi do innych, a czasami sprzecznych wniosków wobec niektórych znanych leksykonów egzegetycznych. Wydaje się, że nie harmonizuje ono z metodami stosowanymi np. w wymienionej literaturze referencyjnej. Niemniej jednak pozostaje zasadniczy kościec tekstów, który stanowi solidną podstawę tekstową do badania ukrzyżowania w przedchrześcijańskiej literaturze greckiej.

Związek z Persją wydaje się słaby, ponieważ większość tekstów, które stanowią związek, opisuje nieokreślone zawieszenie. Wydaje się, że co najwyżej „die Perser hatten eine Vorliebe für die Hinrichtung”, ale niekoniecznie „am Kreuz”, jak to ujmuje Ethelbert Stauffer.57 Nie mamy wiarygodnej wiedzy o tym, jak Persowie zawiesili swoich skazanych. 58 Jedyne prawdziwe dowody, jakie mamy ze wschodu, pokazują, że w tym przypadku Asyryjczycy dokonywali egzekucji pojmanych wrogów poprzez nabicie ich na pal (patrz rys. 2). Niniejszy artykuł kończy się dwupoziomową propozycją. Po pierwsze, musimy ponownie rozważyć naszą definicję ukrzyżowania. Po drugie, musimy ponownie rozważyć nasze metody, gdy szukamy starożytnych tekstów traktujących o ukrzyżowaniach.

Definicja. Obecnie istnieje odrębna definicja ukrzyżowania, która wyewoluowała z ukrzyżowania Jezusa, które wydaje się nie istnieć w epoce przedchrześcijańskiej. Kary nabicia na pal, ukrzyżowania i zawieszenia pośmiertnego wydają się nie być odrębnymi bytami. Zazwyczaj starożytni autorzy nie dokonują wyraźnego rozróżnienia między karami; czy ofiary zostały nabite na pal czy ukrzyżowane, czy też były martwe czy żywe w momencie zawieszenia. Ważną cechą wydaje się być samo zawieszenie; potępiona, pokonana, schwytana lub stracona osoba była eksponowana w upokorzeniu. Tak więc, jeśli nadal chcemy wyodrębnić ukrzyżowanie jako odrębny byt do zbadania, musimy zrewidować nasze metody w poszukiwaniu materiału źródłowego.

Metoda. Zastosowany „krytyczny pogląd” znacznie zmniejsza liczbę odpowiednich tekstów w literaturze przedmiotu. Metoda przedstawiona w tym artykule wymaga szerszej analizy materiału źródłowego w badaniu ukrzyżowania. Aby ustalić, czy tekst zawiera odniesienie do egzekucji przez ukrzyżowanie, potrzeba czegoś więcej niż czasownik anastauroun lub anaskolopizein. Co zatem wiemy o ukrzyżowaniu w starożytnej literaturze śródziemnomorskiej? Być może nie tak wiele, jak jesteśmy skłonni sądzić.

 

Przypisy   

____________________

 

 

1
KUHN, HEINZ-WOLFGANG, ”Kreuz II. Neues Testament und frühe
Kirche (bis von Justin),” Theologische Realenzyklopädie 19, 713-14 (edited by G.
Krause, G. Müller, S. S. Hartman, G. Wingren, F. Schumann, and M. Wolter.
Berlin: de Gruyter, 1990).
2
E.g., BLINZLER, JOSEF, Der Prozess Jesu. 4 erneut rev. aufl.
(Regensburg, 1969) 357; SCHNEIDER, JOHANNES, “stauros, ktl.“ Theological
Dictionary of the New Testament 7.573 (edited by G. Kittel and G. Friedrich.
Translated by G. W. Bromily. 10 vols. Grand Rapids: Eerdmans, 1964-1976);
HEID, STEFAN, Kreuz, Jerusalem, Kosmos : Aspekte Frühchristlicher Staurologie,
Jahrbuch für Antike und Christentum. Ergänzungsband ; 31. (Münster:
Aschendorffsche Verlagsbuchhandlung, 2001) 7 (Heid also mentions the Medes as
an alternative).
3
HENGEL, MARTIN, Crucifixion in the Ancient World and the Folly of
the Message of the Cross. (Philadelphia, Pa: Fortress Press, 1977); KUHN, H.-W.,
“Die Kreuzstrafe während der frühen Kaiserzeit. Ihre Wirklichkeit und Wertung
in der Umwelt des Urchristentums.” Aufstieg und Niedergang der Römischen
Welt II.25.1.648-793 (Part 2, Principat, 25.1. Edited by H. Temporini and W.
Haase. New York: de Gruyter, 1982); O’COLLINS, GERALD, “Crucifixion.” Anchor Bible Dictionary 1.1207-10 (edited by D. N. Freedman. 1st ed. New York:
Doubleday, 1992).
4
As noticed by, e.g., HENGEL, O’COLLINS and CHAPMAN, DAVID W.,
“Perceptions of Crucifixion among Jews and Christians in the Ancient World”
(unpublished Ph.D. thesis, University of Cambridge, 2000).
5
Hdt. 3.125.2. apokteinas de men ouk axiws apegesios Oroites
anastaurowse:
6 Hdt. 3.132.2. kaˆ toàto młn toÝj A„gupt…ouj „htroÚj, o‰ basilša
prÒteron „înto, mšllontaj ¢naskolopie‹sqai Óti ØpÕ “Ellhnoj „htroà
˜ssèqhsan, toÚtouj basilša paraiths£menoj ™rrÚsato.
7
Hdt. 9.78.3-79.1 “Lewn…dew g¦r ¢poqanÒntoj ™n QermopÚlVsi
MardÒniÒj te kaˆ Xšrxhj ¢potamÒntej t¾n kefal¾n ¢nestaÚrwsan: tù sÝ t¾n
Ðmo…hn ¢podidoÝj œpainon ›xeij prîta młn ØpÕ p£ntwn Spartihtšwn, aâtij dł
kaˆ prÕj tîn ¥llwn `Ell»nwn: MardÒnion g¦r ¢naskolop…saj tetimwr»seai ™j
p£trwn tÕn sÕn Lewn…dhn.” •O młn dokšwn car…zesqai œlege t£de, Ö d’
¢ntame…beto to‹sde: “’W xe‹ne A„ginÁta, tÕ młn eÙnošein te kaˆ proor©n ¥gama…
seu, gnèmhj mšntoi ¹m£rthkaj crhstÁj: ™xae…raj g£r me Øyoà kaˆ t¾n p£trhn
kaˆ tÕ œrgon, ™j tÕ mhdłn katšbalej parainšwn nekrù luma…nesqai, kaˆ Àn
taàta poišw, f¦j ¥meinÒn me ¢koÚsesqai.” Cf. Paus. 3.4.10.
8
E.g., O’COLLINS, ABD 1.1207.
9
With ¢naskolop…zein: Hdt., 1.128.2; 3.159.1; 4.43.2, 6 and 4.202.1. With
¢nastauroàn: 3.125.2 and 6.30.1.
10 Hdt. 7.194.1-3. tÕn d¾ prÒteron toÚtwn basileÝj Dare‹oj ™p’ a„t…V
toiÍde labën ¢nestaÚrwse, ™Ònta tîn basilh…wn dikastšwn: Ð Sandèkhj ™pˆ
cr»masi ¥dikon d…khn ™d…kase. ¢nakremasqšntoj ðn aÙtoà, logizÒmenoj Ð
Dare‹oj eárš oƒ plšw ¢gaq¦ tîn ¡marthm£twn pepoihmšna ™j oŁkon tÕn basil»ion: eØrën dł toàto Ð Dare‹oj kaˆ gnoÝj æj tacÚtera aÙtÕj À sofètera
™rgasmšnoj e‡h, œluse. basilša młn d¾ Dare‹on oÛtw diafugën m¾ ¢polšsqai
periÁn.
11 The internal injures the abdomen suffers in impaling make the chances
to survive almost nonexistent, while it is theoretically possible to survive a crucifixion due to the fact that no vital organs are damaged (it happens annually in the
Filipino Easter rites).
12 Hdt. 7.33.1. œnqa met¦ taàta, crÒnJ Ûsteron oÙ pollù, ™pˆ
Xanq…ppou toà ‚Ar…fronoj strathgoà ‚Aqhna‹oi ‚Artaäkthn ¥ndra Pšrshn
labÒntej Shstoà Ûparcon zèonta prÕj san…da diepass£leusan, Öj kaˆ ™j toà
Prwtes…lew tÕ ƒrÕn ™j ‚Elaioànta ¢gineÒmenoj guna‹kaj ¢qšmista œrdeske.
13 Hdt. 9.120.4. ¢pagagÒntej dł aÙtÕn ™j t¾n ¢kt¾n ™j t¾n Xšrxhj
œzeuxe tÕn pÒron, o‰ dł lšgousi ™pˆ tÕn kolwnÕn tÕn Øpłr MadÚtou pÒlioj,
prÕj san…daj prospassaleÚsantej ¢nekršmasan. tÕn dł pa‹da ™n Ñfqalmo‹si
toà ‚Artaäktew katšleusan. It is not known where Herodotus refers to with the
words: “o‰ dł lšgousi”. The exact scene of the execution seems to be in dispute.
14 Hdt. 9.122.1. ToÚtou dł toà ‚Artaäktew toà ¢nakremasqšntoj (…).
For Herodotos use of ¢nakremannÚnai in connection to alleged crucifixions, see
3.125.4; 7.194.2. However, cf., 5.114.1, a text that appears to be distant from an
alleged crucifixion. It describes the elevation of the head of Onesilus, the leader in
the Cyprian revolt against Darius.
15 Cf., HENGEL, Crucifixion, 24-25.
16 The verbs are coined from the prepositions prÒj or di£ and the noun
p£ssaloj, “peg”.
17 Thuc. 1.110.3. ‚In£rwj dł Ð LibÚwn basileÚj, Öj t¦ p£nta œpraxe perˆ
tÁj A„gÚptou, prodos…v lhfqeˆj ¢nestaurèqh
18 E.g., peristauroàn in 2.75.1; prostauroàn in 4.9.1; diastauroàn in
6.97.2 and maybe the first known occurrence in the Greek literature of the plain
verb, stauroàn, in 6.100.1 (cf., 7.25.7).
19 Thuc. 7.25.5-8.
20 Cf., Ctesias’ description of Inaros’ fate below (FGrH 3c, 688 F 14.39),
which points in the same direction.
21 Photius was a Greek scholar of the Byzantine Period, Patriarch of Constantinople 857-867 and 871-886 C.E.
22 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 9.6; 14.39; 14.45 and 16.66.
23 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 14.39. kaˆ ¢nestaÚrisen młn ™pˆ trisˆ stauro‹j. Cf., FGrH 3c, 688 F 26.7 (Plut. Artax. 17.5), a text which also mentions an
impaling upon three stakes.
24 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 26.17.7 (Plut. Artax. 17.5). sîma pl£gion di¦
triîn staurîn ¢napÁxai.
25 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 16.66. kaˆ Ön trÒpon tÕ dšrma periaireqeˆj
¢nestaur…sqh ØpÕ Parus£tioj.
26 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 26.17.7 (Plut. Artax., 17.5).
27 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 1b.10 (Diod. Sic. 2.1.10). The text just states
that the victim was suspended (¢nestaurèqh) without further information.
28 Ctesias, FGrH 3c, 688 F 1.18.1 (Diod. Sic., 2.18.1). ºpe…lei katapolem»saj aÙt¾n staurù proshlèsein.
29 The verb is coined from the preposition prÒj and the noun Ãloj, “nail”.
30 The remaining text with ¢nastauroàn does not affect this assumption
(Ctesias, FGrH 3c, 688 F 1b.10 [Diod. Sic. 2.1.10]).
31 Xen. An. 3.1.17. Öj kaˆ toà Ðmomhtr…ou ¢delfoà kaˆ teqnhkÒtoj ½dh
¢potemën t¾n kefal¾n kaˆ t¾n ce‹ra ¢nestaÚrwsen. Ctesias refers to the same
event but he does not mention the impaling (FGrH 3c, 688 F 16.66. Cf., Xen. An.
1.10.1).
32 Pl. Grg. 473c; Resp. 362a.
33 The verb ¢nascinduleÚein (Attic form of -skinduleÚein). In Liddell &
Scott’s A Greek-English Lexicon (edited by H. G. Liddell, P. G. W. Glare, A. A.
Thompson, H. S. Jones, R. McKenzie, and R. Scott. Oxford: Oxford Univ. Press,
1996) the verb, with the alternative form -skindaleÚein, is described as a synonym
of ¢naskolop…zein (s.v. LSJ. Cf., s.v. Hsch. [¢naskinduleÚesqai: ¢naskolopisqÁnai]; Tim., Lex. [¢naskinduleuqÁnai: ¢naskolopisqÁnai, ¢nastaurwqÁnai];
Etym. Magn.). There is no instance of the simple form of the verb, skinduleÚein,
but Photius of Constantinople labels skindaleÚein as a synonym of
¢nastaurÒein in his Lexicon (s.v. Phot., Lex.). The etymology of the verb indicates a connection with both the noun skind£lamoj, “splinter”, and the verb
¢nasc…zein, “rip up”, and could thus indicate an imagery connection between
¢nascinduleÚein and impalement. (For the translations, see the words in LSJ.
Herodotus uses the verb ¢nasc…zein when he describes how Harpagus rips open
the belly of a hare and uses it as an envelope for his message to Cyrus (lagÕn
mhcanhs£menoj kaˆ ¢nasc…saj toÚtou t¾n gastšra kaˆ oÙdłn ¢pot…laj, æj dł
eŁce, oÛtw ™sšqhke bubl…on, gr£yaj t£ oƒ ™dÒkee [Hdt., 1.123.4]). This is a rather
vague indication of what could be an interesting denotation of the verb. Note, that
when the author of the Christian text Acta et Martyrium Apollonii related to the
fate of the just man, he used ¢naskolop…zein (Act. Mar. Ap., 40).
34 Eur. Bacch. 1141 (for a similar use of phgnÚnai see Eur. Cyc. 302-303).
A thyrsos is a rod wreathed in ivy and vine-leaves with a pinecone at the top, used
in the worship of Dionysus.
35 Eur. El. 895-99. aÙtÕn tÕn qanÒnta soi fšrw, | Ön e‡te crÇzeij qhrsˆn
¡rpag¾n prÒqej, | À skàlon o„wno‹sin, a„qšroj tšknoij, | p»xas’ œreison skÒlopi.
36 Eur. IT 1429-30. kat¦ stÚflou pštraj | ·…ywmen À skÒloyi p»xwmen
dšmaj.
37 E.g., O’COLLINS refers to this text as an example of crucifixion, which
seems to be erroneous (O’COLLINS, ABD 1.1207). Hengel noticed that the punishment in the text might be a impaling, though he is ambiguous by labeling the
text as a reference to crucifixion in the main text (HENGEL, Crucifixion, 22-23 and
n. 6).
38 Cf. Eur. Frag. 878; El. 895-99; Rhes. 116; Bacch. 983. In Bacch. 983
skÒloy seems to refer to a “tree” in the broad sense. King Pentheus was searching
for the wild Bacchanals from a cliff or a tree (¢pÕ pštraj À skÒlopoj Ôyetai) and
probably not from a pole. It looks like there is a parallelism between pštra and
skÒloy in both Bacch. 983 and IT 1430.
39 Plut. An vit. 499D. ¢ll’ e„j staurÕn kaqhlèseij À skÒlopi p»xeij;
40 The last text comes from the probably pseudo-Euripidian play Rhesus.
Rhesus mentions to his dialogue partner a punishment which is of interest. “No
man of good courage would lower himself to secretly | kill the foe, but to meet
him face to face. | This one who sits, you say, in a thievish ambush | and prepares
[his plot], I will take alive | and at the outlet of the gates impale through the spine |
and set up as a feast for winged vultures. | Being a robber and plunderer of gods’
temples |, he ought to die through this fate.” (Eur. Rhes. 510-517. oÙdeˆj ¢n¾r
eÜyucoj ¢xio‹ l£qrv | kte‹nai tÕn ™cqrÒn, ¢ll’ „ën kat¦ stÒma. | toàton d’ Ön
†zein fÊj sÝ klwpik¦j ›draj | kaˆ mhcan©sqai, zînta sullabën ™gë | pulîn
™p’ ™xÒdoisin ¢mpe…raj ·£cin | st»sw peteino‹j guyˆ qoinat»rion. | lVst¾n g¦r
Ônta kaˆ qeîn ¢n£ktora | sulînta de‹ nin tùde katqane‹n mÒrJ.) The combination of ¢nape…rein and ·£cij points toward an impalement.
41 E.g., SCHNEIDER, TDNT 7.573; O’COLLINS, ABD 1.1207
42 Polyb. 1.11.5; 24.6; 79.4; 86.4-7; 5.54.7;8.21.3; 10.33.8.
43 Hannibal II was the son of the Carthagian general Hannibal I, and
grandson of Gisco, a Carthaginian general during the first Punic war.
44 Polyb. 1.86.4-7. met¦ dł taàta prosagagÒntej prÕj t¦ te…ch toÝj
perˆ tÕn Spšndion a„cmalètouj ™staÚrwsan ™pifanîj. oƒ dł perˆ tÕn M£qw
katano»santej tÕn ‚Ann…ban ·vqÚmwj kaˆ katateqarrhkÒtwj ¢nastrefÒmenon,
™piqšmenoi tù c£raki polloÝj młn tîn Karchdon…wn ¢pškteinan, p£ntaj d’
™xšbalon ™k tÁj stratopede…aj, ™kur…eusan dł kaˆ tÁj ¢poskeuÁj ¡p£shj,
œlabon dł kaˆ tÕn strathgÕn ‚Ann…ban zwgr…v. toàton młn oân paracrÁma prÕj
tÕn toà Spend…ou staurÕn ¢gagÒntej kaˆ timwrhs£menoi pikrîj ™ke‹non młn
kaqe‹lon, toàton d’ ¢nšqesan zînta kaˆ perikatšsfaxan tri£konta tîn
Karchdon…wn toÝj ™pifanest£touj perˆ tÕ toà Spend…ou sîma, tÁj tÚchj
ésper ™p…thdej ™k paraqšsewj ¢mfotšroij ™nall¦x didoÚshj ¢form¦j e„j
Øperbol¾n tÁj kat’ ¢ll»lwn timwr…aj.
45
S.v., LSJ. See also II.3. where the verb is understood as “set up and leave
in a place”, in this case a cross according to LSJ, with a reference to Polyb. 1.86.6.
Polybius also uses the verb in 4.24.2, 49.1; 6.35.8, 40.3; 23.2.6, 7.4, in various
meanings. Polyb. 4.49.1 may strengthen the interpretation of the verb in II.3.
46 Diod Sic. 25.5.2 may contradict this assumption. Diodorus uses the
verb proshloàn instead of ¢natiqšnai when he gives his description of the fate of
Hannibal II, which may indicate that he understood the text as a reference to crucifixion.
47 Polyb. 1.86.4-7.
48 S.v., Bauer, Walter, and Frederick W. Danker. A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature. 3. ed. (Chicago: Univ. of Chicago Press, 2000).
49 I have searched all the text from Oxyrhunchus and Aesop for
¢nastauroàn (i.e., the stem “staur” with double wildcards) without success. For
the relation between Hellen. Oxy. 15.5 and POxy 842, see Pesely, George E.,
“How many copies of the Hellenika Oxyrhynchia have been found?” The Ancient
History Bulletin, 8/2 (1994), 38-44.
50 Plut. Mor. 554A; Artem. Oneir. 2.56. I have not found any texts where
the victim was forced to carry his execution tool prior to an impaling.
51 Jos. Bell. 2.306-8.
52 O’COLLINS, ABD 1.1207.
53 Ibid.
54
Ibid.
55 E.g., Polyb. 1.11.5; 24.6; 79.4-5; Diod. Sic. 2.1.10; 2.44.2; 5.32.6; 25.10.2;
26.23.1; 33/35.12.1.
56 E.g., Eur. IT, 1429-30 ; Diod. Sic. 33.15.1.
57 STAUFFER, Jerusalem und Rom im Zeitalter Jesu Christi, 123.
58 The texts in Ezra 6.11; Esther, 2.23, 5.14, 6.4, 7.10, 8.7, 9.25, refer also to
undefined suspensions.